Menedżer haseł KeePassXC. Czym jest? Jak używać? Poradnik od sekuraka.

Jakiś czas temu na łamach sekuraka opublikowaliśmy obszerny poradnik dotyczący menedżera haseł Bitwarden. Oczywiście jest to rzetelny przegląd, jednak promuje on nieco ryzykowne podejście, w którym bezpieczeństwo naszych danych powierzamy firmie trzeciej, co w niektórych przypadkach może prowadzić do katastrofy:

Tym razem omówimy więc menedżer haseł oparty na zasadzie self-hosted – KeePassXC.

Czym jest KeePassXC?

KeePassXC to otwartoźródłowy menedżer haseł, umożliwiający bezpieczne przechowywanie naszych danych uwierzytelniających zarówno na systemach Windows, jak i na Linuxie czy macOS. Program współpracuje z najpopularniejszymi przeglądarkami internetowymi, takimi jak: Google Chrome, Mozilla Firefox, Microsoft Edge, Chromium, Vivaldi, Brave czy Tor, i umożliwia automatyczne wprowadzanie danych dostępowych.

KeePassXC – instalacja

Aby zainstalować KeePassXC, należy wejść na oficjalną stronę KeePassXC, po czym kliknąć w zakładkę “Download”:

Następnie musimy wybrać odpowiedni instalator KeePassa dla naszego systemu operacyjnego. W moim przypadku będzie to instalator (64-bit) na system Windows:

Po pobraniu instalatora należy go uruchomić:

Kolejna czynność to kliknięcie przycisku “Next”:

Następnie należy zapoznać się z licencją i zaakceptować zasady użytkowania, zaznaczając formułkę: “I accept the terms in the License Agreement”, po czym przejść do dalszych działań, klikając przycisk  “Next”:

Teraz musimy wybrać miejsce, w którym chcemy zainstalować naszego KeePassa, i  ponownie kliknąć widżet “Next”:

Po wykonaniu tych czynności wystarczy jedynie kliknąć “Install” i uzbroić się w cierpliwość:

Po zakończonej instalacji jedyna słuszna opcja to “Finish”:

I gotowe! Tak prezentuje się interfejs graficzny naszego nowego menedżera haseł:

Baza danych w kontekście KeePassXC pełni funkcję bezpiecznego „sejfu” na dane uwierzytelniające i jest ona przechowywana lokalnie na naszym urządzeniu. Stwórzmy więc swoją nową bazę danych:

Teraz możemy wpisać własną nazwę dla bazy danych lub skorzystać z domyślnej („Hasła”), a następnie klikamy opcję „Kontynuuj”:

Po wykonaniu tej czynności naszym oczom ukażą się ustawienia szyfrowania:

Dla większości użytkowników wystarczającą opcją będzie przesunięcie suwaka „Czas odszyfrowania” maksymalnie w prawo i kliknięcie przycisku „Kontynuuj”:

Warto jednak wiedzieć o tym, że – w przeciwieństwie chociażby do Bitwardena – możemy skorzystać z ustawień zaawansowanych, gdzie mamy możliwość wyboru między innymi preferowanego algorytmu szyfrowania czy liczby rund szyfrowania:

Godny uwagi algorytm to ChaCha20; jest on nieco lepszy od AES 256 pod względem wydajności, szczególnie jeśli chcemy korzystać z aplikacji KeePass na smartfony.

Teraz musimy podać odpowiednio długie i silne hasło:

Utworzenie wystarczająco silnego hasła zostawiamy Czytelnikowi. Na pewno interesującą metodą są łańcuchy Markowa, o których można dowiedzieć się więcej z naszego artykułu autorstwa Michała Bentkowskiego.

Sam KeePassXC po kliknięciu w ikonkę „kostki” umożliwia nam wygenerowanie silnego hasła:

W myśl zasady: „Nie można zjeść ciastka i mieć ciastka” – także w tym przypadku ciężko jest o tę najlepszą metodę, gdyż każda ma swoje wady i zalety.

Warto również zapoznać się z funkcją „Dodaj dodatkową ochronę…”:

Jeśli chcemy, możemy zdecydować się na dwie dodatkowe opcje ochrony w postaci „Pliku klucza” oraz „Wyzwania-odpowiedzi YubiKey”:

Jeśli zdecydujemy się na pierwszą opcję, to oprócz naszego hasła będziemy musieli wybrać specjalny plik, zawierający losowe bajty. Aby go wygenerować, należy kliknąć „Dodaj Plik klucza”:

Następnie wybieramy opcję „Wygeneruj”:

Teraz musimy nadać nazwę dla naszego pliku, np. „klucz-keepass”, i zapisać go w wybranym przez nas miejscu:

Po wykonaniu tej czynności musimy pamiętać o przechowywaniu pliku klucza w bezpiecznym miejscu, gdyż jego strata będzie oznaczać utratę dostępu do naszych zapisanych haseł. Alternatywą wobec pliku klucza może być YubiKey, jeśli takowy posiadamy:

Gdy wybraliśmy już nasze hasło oraz dodatkowe opcje zabezpieczeń, klikamy przycisk „Zrobione”:

Teraz, podobnie jak w przypadku generowania klucza, musimy podać nazwę naszej nowo utworzonej bazy danych oraz miejsce, w którym chcemy ją zapisać:

KeePassXC – konfiguracja i użytkowanie

Po utworzeniu nowej bazy danych ujrzymy taki oto interfejs:

Aby zapisać dane uwierzytelniające w naszym menedżerze haseł, należy kliknąć ikonę „plusa”:

Teraz wystarczy wypełnić rubryki z hasłem, loginem, adresem URL oraz nazwą naszej strony:

Warto wiedzieć, że w razie tworzenia nowego konta w danym serwisie możemy skorzystać z opcji generowania hasła, którą już widzieliśmy w trakcie tworzenia hasła dla naszej bazy danych:

Nasze zapisane hasło prezentuje się następująco:

Aby skorzystać z funkcji autouzupełniania, musimy najpierw wejść na stronę logowania:

Teraz zaznaczamy pole logowania (w przypadku Albicli jest to pole „E-mail”), a następnie w naszym KeePassXC klikamy prawym przyciskiem myszy na nasze zapisane hasło i wybieramy opcję „Wykonaj autouzupełnianie”:

Teraz program wypełni login i hasło za nas:

Oczywiście możemy również skorzystać z funkcji „Skopiuj hasło” czy „Skopiuj nazwę użytkownika”:

KeePassXC – rozszerzenie do przeglądarki

Funkcja autouzupełniania z poziomu aplikacji nie zawsze działa tak, jak byśmy sobie tego życzyli. W takim przypadku warto pomyśleć nad instalacją wtyczki do przeglądarki. W tym celu klikamy w ikonę „koła zębatego”:

Teraz wybieramy opcję „Integracja z przeglądarką”:

Następnie zaznaczamy okienko przy poleceniu „Włącz integrację z przeglądarką”:

W kolejnym kroku wybieramy naszą przeglądarkę (w moim przypadku – “Firefox and Tor Browser”), a później klikamy w odnośnik z jej nazwą:

Po kliknięciu odnośnika będziemy musieli zainstalować wtyczkę KeePassa w naszej przeglądarce:

Gdy już dodaliśmy rozszerzenie, w aplikacji KeePass klikamy przycisk „OK”:

Teraz wracamy do naszej przeglądarki i klikamy lewym przyciskiem myszy na nasze nowe rozszerzenie, a następnie klikamy przycisk „Połącz”:

W kolejnym kroku musimy podać unikatową nazwę lub identyfikator:

Jeśli po drodze nie popełniliśmy błędu, nasza wtyczka jest skonfigurowana i gotowa do działania:

Jeśli chcemy skorzystać z naszego „podrasowanego” autouzupełniania, wystarczy przejść na stronę logowania:

W zależności od przeglądarki możemy otrzymać konkretny komunikat. Aby nasza wtyczka zadziałała, należy wybrać opcję „Zezwalaj wybranym”, a następnie kliknąć małą okrągłą ikonę KeePassa, znajdującą się w polu logowania:

KeePassXC – dodatkowe informacje

Jeśli nie potrzebujemy w danym momencie dostępu do naszych haseł, wystarczy kliknąć ikonkę „kłódki”:

Aby odblokować naszą bazę danych, wystarczy podać hasło oraz wybrać nasz wcześniej wygenerowany „Plik klucza”:

Jeśli chcemy otworzyć inną bazę danych, należy kliknąć przycisk „Anuluj”, a następnie „Otwórz istniejącą bazę danych”:

Teraz wybieramy interesującą nas bazę danych:

Warto zapoznać się również z ustawieniami bezpieczeństwa KeePassa:

KeePassXC – synchronizacja między urządzeniami i aplikacja mobilna

Tu pojawiają się pierwsze „schody”. W przypadku menedżera haseł Bitwarden istnieje jedna oficjalna aplikacja, a nasze dane są automatycznie synchronizowane po zalogowaniu. Jeśli natomiast chodzi o KeePassXC, istnieje wiele różnych aplikacji, choć w przypadku Google Play ulubioną aplikacją użytkowników jest Keepass2Android:

Aby aplikacja mobilna miała dostęp do naszych haseł, musimy najpierw wybrać plik z bazą danych oraz klucz, co zazwyczaj wiąże się z koniecznością wgrywania naszej bazy danych (oraz klucza, jeśli taką opcję wybraliśmy), np. na Dropboxa, a następnie pobrać plik i wskazać go w aplikacji mobilnej:

W przypadku systemu iOS możemy skorzystać chociażby z aplikacji KeePassium:

Podsumowanie

KeePassXC nie bez powodu jest ulubionym wyborem wśród zaawansowanych użytkowników – oferuje wsparcie zarówno na Windows, jak i na macOS czy Linux, zawiera mnogość opcji i podejście self-hosted zapewniające prywatność oraz bezpieczeństwo naszych danych. Natomiast każde rozwiązanie ma swoje wady, a jedną z wad KeePassa jest „toporna” synchronizacja i spora liczba aplikacji mobilnych, z których użytkownik samodzielnie musi wybrać tę odpowiednią dla siebie.

~ Jakub Bielaszewski